SCENARIUSZ 5

Anna Pregler

OPOWIADANIE
– CZYLI O PISANIU I CZYTANIU TEKSTÓW,
CZ. III


Cele ogólne w szkole podstawowej:

  • czytanie — rozumiane zarówno jako prosta czynność, jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
  • umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;
  • umiejętność pracy zespołowej;
  • kształcenie umiejętności posługiwania się językiem polskim, w tym dbałość o wzbogacanie
    zasobu słownictwa uczniów.


Cela ogólne na I etapie kształcenia:

  • zapewnienie dziecku przyjaznych, bezpiecznych i zdrowych warunków do nauki i zabawy, działania indywidualnego i zespołowego, rozwijania samodzielności oraz odpowiedzialności za siebie i najbliższe otoczenie, ekspresji plastycznej, muzycznej i ruchowej, aktywności badawczej, a także działalności twórczej;
  • wyposażenie dziecka w umiejętność czytania i pisania, w wiadomości i sprawności matematyczne potrzebne w sytuacjach życiowych i szkolnych oraz przy rozwiązywaniu problemów.


Wymagania szczegółowe:

Uczeń:

  • rozumie sens kodowania oraz dekodowania informacji; odczytuje uproszczone rysunki, piktogramy, znaki informacyjne i napisy;
  • czyta i rozumie teksty przeznaczone dla dzieci na I etapie edukacyjnym i wyciąga z nich wnioski;
  • tworzy wypowiedzi:
    • w formie ustnej i pisemnej: kilkuzdaniową wypowiedź, krótkie opowiadanie i opis, list prywatny, życzenia, zaproszenie;
  • współpracuje z innymi w zabawie, w nauce szkolnej i w sytuacjach życiowych; przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej oraz w świecie dorosłych, grzecznie zwraca się do innych w szkole, w domu i na ulicy.

Pomoce:

  • tekst opowiadania podzielony na fragmenty — po 2 egzemplarze każdego fragmentu
    (w załączniku znajduje się spis przykładowych tekstów, które można znaleźć w publikacjach
    z literaturą dziecięcą, lub w internecie),
  • kartki — po kilka na grupę,
  • przybory do pisania i rysowania — zestaw dla każdej grupy.

Przebieg sytuacji dydaktycznej:zumieniu znaków:

  1. Dzielimy klasę na grupy 2–4 osobowe (w zależności od stopnia opanowania przez dzieci umiejętności współpracy w zespole).

  2. Każda grupa otrzymuje tekst jednego opowiadania (teksty przydzielamy tak, aby ten sam tekst otrzymały dwie grupy), kartki, przybory do pisania i rysowania.

    Dobrze jest zapamiętać, które dwie grupy dostały takie samo opowiadanie, co ułatwi nam potem wymianę tekstów pomiędzy grupami.

    Można poinformować uczniów, że każdy z otrzymanych przez nich tekstów stanowi tylko fragment opowiadania/wiersza. Na zakończenie trzeba będzie uporządkować te fragmenty we właściwej kolejności i wtedy poznamy cały wiersz czy opowiadanie.

  3. Zadaniem grupy jest przepisanie opowiadania, ale zastępując w nim jak najwięcej słów/wyrażeń znakami. Dzieci same decydują, jak sobie zorganizować pracę (mogą pracować całą grupą nad całym tekstem, mogą podzielić się fragmentami tekstu, mogą wspólnie uzgadniać, które słowa i jak zastąpić znakami, mogą to robić w mniejszych podzespołach lub indywidualnie itp.).

    Przydatne może okazać się powielenie tekstów, aby każde dziecko w grupie miało swój egzemplarz z tekstem fragmentu opowiadania.

    Zamiast przepisywania teksty można pociąć i w miejsca wybranych wyrazów wkleić rysunki.

  4. Wymieniamy między grupami gotowe pisano–rysowane teksty tak, aby żadna grupa nie otrzymała przekształconego takiego samego opowiadania, nad którym pracowała.

  5. Każda grupa przepisuje otrzymany tekst, ale tym razem używając tylko słów — zastępuje nimi zrobione przez poprzedników rysunki tak, jak je odczytała.

  6. Łączymy grupy w dwa zespoły tak, aby w zespole nie znalazły się grupy, które odczytywały te same fragmenty opowiadania, ponieważ zadaniem zespołu jest ułożenie odczytanych fragmentów we właściwej kolejności i odtworzenie tekstu opowiadania (pisemnie lub ustnie).

    W każdym zespole muszą znaleźć się grupy odczytujące kolejne fragmenty opowiadania.

  7. Zespoły dostają oryginalne teksty opowiadań i porównują je z odtworzonymi przez siebie.

  8. Wspólnie — całą klasą, porównujemy teksty odczytane przez oba zespoły. Możemy np. przeanalizować, jakie pojawiły się różnice i na jakim etapie one powstały — tworzenia tekstu słowno–rysunkowego czy odczytywania go. A może podczas kompletowania tekstu z fragmentów.

  9. Podsumowanie (przykładowe pytania):
    ✓ Co było dla was najciekawsze podczas wykonywaniu tego zadania? Dlaczego?
    ✓ Co było najbardziej interesującego przy układaniu jednego opowiadania z kilku fragmentów?
    Dlaczego?
    ✓ Co najbardziej utrudniało, a co ułatwiało ułożenie opowiadania z odczytanych fragmentów?
    ✓ Co było najbardziej zaskakujące przy porównaniu tekstów opowiadań (oryginalnego i odtworzonego z tekstu z obrazkami)?
    ✓ Jak zmieniły się te opowiadania? Dlaczego tak się stało?
    ✓ Co można by zmienić, żeby można było lepiej odtworzyć tekst opowiadania?

    Jeżeli dzieci same rozpoczną rozmowę o realizacji zadania lub same zaczną zadawać pytania, należy pozwolić im prowadzić rozmowę według ich pomysłu.

ZAŁĄCZNIK

Spis przykładowych utworów literackich do wykorzystania w scenariuszu: