SCENARIUSZE

Wstęp


  Niniejsza publikacja zawiera scenariusze zajęć dla uczniów klas I–III dotyczące rozwijania umiejętności matematycznych z zastosowaniem środka dydaktycznego, jakim są piktogramy. Przydatność piktogramów w pracy z uczniami klas I–III jest wartością unikalną. W początkowym procesie edukacji matematycznej bardzo szybko przechodzimy od etapu manipulowania do etapu operowania symbolami, dając zbyt mało szans uczniom na tworzenie reprezentacji rzeczywistości nie związanych z działaniem. Tę lukę z powodzeniem możemy wypełnić dzięki zastosowaniu języka piktogramów. Wykorzystanie tego środka dydaktycznego w toku zajęć edukacyjnych, tak jak proponują niniejsze scenariusze, pomoże uczniom nabywać doświadczenia wspomagające rozumienie na poziomie symbolicznym.

  Publikację otwiera scenariusz „Klasowy kalendarz”, czyli prowadzimy całoroczne obserwacje czasu i wydarzeń, zachęcający do prowadzenia długofalowych obserwacji oraz dokonywania różnych obliczeń w sposób naturalny. Systematyczna praca z kalendarzem, rozłożona w czasie, pozwoli zrozumieć cykle, prawidłowości, regularności, a poczynione obserwacje mogą stać się źródłem cennej przyrodniczej i społecznej wiedzy.

  Kolejne scenariusze koncentrują się wokół obszarów matematycznych takich jak; rozwiązywanie zadań tekstowych (scenariusze 3–15), dostrzeganie prawidłowości i rozumowanie (16–35) oraz geometria (36–39). Propozycje te współgrają ze współczesnymi koncepcjami psychologicznymi i pedagogicznymi dotyczącymi rozwijania umiejętności matematycznych. Akcentują samodzielność uczniów w procesie poszukiwania i odkrywania nowych, różnych strategii rozwiązywania, problemów, dają możliwość dociekania, argumentowania własnych stanowisk, czego tak bardzo brakuje w tradycyjnym modelu nauczania — uczenia się. Scenariusze zawierają komentarze z uwagami lub wyjaśnieniami autorów dotyczącymi realizacji zajęć.

  Ostatni, zamykający scenariusz „Ikonki na co dzień, czyli o innych sposobach wykorzystania piktogramów”, to szereg propozycji pokazujących, jak język symboli jakim są piktogramy, może stać się przyjaznym narzędziem regulującym zasady funkcjonowania, współżycia i dzielenia przestrzeni w klasie, i w szkole.

  Proponowane w scenariuszach aktywności uczniów służą realizacji podstawy programowej w zakresie opisanym w celach. Dotyczą one zarówno kształcenia ogólnego w szkole podstawowej oraz I–ego etapu edukacyjnego jak i wymagań szczegółowych przypisanych konkretnym treściom nauczania w poszczególnych obszarach edukacyjnych.
Wszystkie scenariusze ułożone są w zalecanej kolejności realizacji, natomiast nauczyciel znający własnych uczniów, ich możliwości i potrzeby, sam zdecyduje, w której klasie będzie z nich korzystał.

  Do „Scenariuszy” dołączona jest publikacja „Karty pracy” zawierająca karty zadań o zróżnicowanym poziomie trudności: A, B i C. Karty przeznaczone są dla uczniów, którzy mają problemy z opanowaniem określonej umiejętności, natomiast C dla uczniów, którzy już opanowali daną umiejętność i przed którymi należy stawiać większe wyzwania oraz wspierać ich dalszy rozwój.

  Zarówno scenariusze, jak i „Karty pracy” są propozycją mającą na celu zainspirowanie nauczycieli do projektowania własnych zajęć i ćwiczeń z wykorzystaniem języka symboli — piktogramów, do czego zachęcamy.