SCENARIUSZ 18


Elżbieta Jabłońska


JAK ZAPISAĆ TRASĘ
– CZYLI JAK ORIENTOWAĆ SIĘ NA PLANIE


Cele ogólne na III etapie kształcenia:

  • zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów;
  • kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie;
  • myślenie matematyczne — umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym;
  • umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno komunikacyjnymi;
  • umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji;
  • umiejętność pracy zespołowej.

Cele ogólne — matematyka:

  • Wykorzystanie i tworzenie informacji.
    Uczeń interpretuje i tworzy teksty o charakterze matematycznym, używa języka matematycznego do opisu rozumowania i uzyskanych wyników.
  • Wykorzystywanie i interpretowanie reprezentacji.
    Uczeń używa prostych, dobrze znanych obiektów matematycznych, interpretuje pojęcia matematyczne i operuje obiektami matematycznymi.

Wymagania szczegółowe — (matematyka i przyroda):

  • Liczby wymierne dodatnie. Uczeń:
    • ƒodczytuje i zapisuje liczby naturalne dodatnie w systemie rzymskim (w zakresie do 3000);
    • ƒƒdodaje, odejmuje, mnoży i dzieli liczby wymierne zapisane w postaci ułamków zwykłych lub rozwinięć dziesiętnych skończonych zgodnie z własną strategią obliczeń (także z wykorzystaniem kalkulatora);
    • ƒƒzaokrągla rozwinięcia dziesiętne liczb;
    • ƒƒszacuje wartości wyrażeń arytmetycznych;
    • ƒƒstosuje obliczenia na liczbach wymiernych do rozwiązywania problemów w kontekście praktycznym, w tym do zamiany jednostek (jednostek prędkości, gęstości, itp.)

Wymagania szczegółowe — (matematyka i przyroda) na II etapie edukacyjnym:

  • zamienia i prawidłowo stosuje jednostki długości: metr, centymetr, decymetr, milimetr, kilometr;
  • oblicza rzeczywistą długość odcinka, gdy dana jest jego długość w skali, oraz długość odcinka w skali, gdy dana jest jego rzeczywista długość;
  • orientuje plan, mapę w terenie, posługuje się legendą;
  • identyfikuje na planie i mapie topograficznej miejsce obserwacji i obiekty w najbliższym otoczeniu, określa wzajemne położenie obiektów na planie, mapie topograficznej i w terenie;
  • posługuje się podziałką liniową do określania odległości, porównuje odległość na mapie z odległością w terenie.


Pomoce:

  • piktogramy:




  • naklejki czyste pozwalające na tworzenie własnych znaczków,
  • powiększony plan okolicy szkoły lub najbliższej znanej uczniom miejscowości,
  • taśma klejąca,
  • plastelina, patyczki,
  • małe obrazki, ze znakami drogowymi oznaczającymi obiekty przy drodze:

Przebieg sytuacji dydaktycznej:

  1. Uczniowie pracują w grupach. Każda grupa otrzymuje powiększony fragment planu okolicy szkoły lub znanej im najbliższej miejscowości. Ustalają w jakiej skali sporządzony jest plan. Wybierają znaczki potrzebne do oznaczania obiektów na planie. Sporządzają takie, których nie ma w zestawie, np. bank, kościół, przychodnia lekarska, apteka, itp. Umawiają się, co oznaczają zgromadzone lub przygotowane przez nich znaczki.
    Zapoznają się ze znakami drogowymi informacyjnymi, które mogą stać przy drodze: przejście dla pieszych, kładka, przejście podziemne, stacja benzynowa, szpital, restauracja.

  2. Oznaczają wybranymi lub sporządzonymi znaczkami obiekty na makiecie lub planie. Mogą naklejać naklejki lub z patyczków i plasteliny budować znaki pionowe i nimi oznaczać obiekty na planie.

  3. Pracując w parach uczniowie układają sobie nawzajem zagadki. Jeden uczeń układa ciąg znaków niezwiązany z planem, a drugi słowami opisuje trasę.

    Na przykład: taki ciąg znaków może być odczytany:



    Ruszam spod poczty, przechodzę koło metra, skręcam w prawo, przechodzę koło sklepu , przechodzę kładką na drugą stronę ulicy, idę jeszcze prosto i dochodzę do szpitala.

  4. Następnie między znaczkami pojawiają się oznaczenia mówiące o odległości poszczególnych obiektów:

    Na przykład:

    200 m   100 m  50 m

    Co oznacza: Ruszam spod poczty, idę 200 m, dochodzę do sklepu, za sklepem skręcam w prawo, idę 100 m, przechodzę przez kładkę, po 50 m dochodzę do szkoły.

  5. Uczniowie pracują w grupach nad planami uzupełnionymi o wprowadzone przez nich oznaczenia obiektów na planach. Wybierają sobie trasę miedzy dwoma wybranymi punktami na planie. Zadaniem uczniów jest teraz ustalenie, jakim środkiem lokomocji najlepiej poruszać się przemieszczając się między tymi dwoma punktami w terenie: pieszo, autobusem, tramwajem, metrem, pociągiem, rowerem, itp. Szacują prędkości tych środków lokomocji, a następnie obliczają szacunkowy czas przebycia dystansów. Zapisują trasę używając odpowiednich piktogramów.

    Na przykład:

    10 minut 5 minut

    Wyruszamy spod szkoły w lewo, jedziemy na rowerze 10 minut do kina, a potem skręcamy w prawo i po 5 minutach jazdy na rowerze dojeżdżamy do stacji metra.

  6. Uczniowie planują wycieczkę, w czasie której koledze, który nie zna ich miejscowości pokażą najciekawsze miejsca. Wybierają obiekty warte pokazania, środki lokomocji, planują trasę i opisują ją szacując czasy przejścia lub przejechania z jednego miejsca do drugiego. Trasę zapisują symbolicznie używając dostępnych obrazków lub projektując własne znaczki. Mogą również w sposób ikoniczny zapisać oszacowane czasy.