SCENARIUSZ 10

Małgorzata Żytko

MATEMATYCZNE OPOWIADANIA
– CZYLI O TWORZENIU I ROZWIĄZYWANIU ZADAŃ TEKSTOWYCH,
CZ. III


Cele ogólne w szkole podstawowej:

  • myślenie matematyczne — umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
  • umiejętność pracy zespołowej;
  • umiejętność uczenia się jako sposób zaspokajania naturalnej ciekawości świata,odkrywania swoich zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji.


Cela ogólne na I etapie kształcenia:

  • rozwijanie predyspozycji poznawczych dziecka;
  • wyposażenie dziecka w umiejętność czytania i pisania, w wiadomości i sprawności matematyczne potrzebne w sytuacjach życiowych i szkolnych oraz przy rozwiązywaniu problemów.


Wymagania szczegółowe:

Uczeń:

  • rozwiązuje zadania tekstowe wymagające wykonania jednego działania (w tym zadania na porównywanie różnicowe, ale bez porównywania ilorazowego);
  • dodaje i odejmuje liczby w zakresie 100 (bez algorytmów działań pisemnych);
  • radzi sobie w sytuacjach życiowych, których pomyślne zakończenie wymaga dodawania lub odejmowania;
  • zapisuje rozwiązanie zadania z treścią przedstawionego słownie w konkretnej sytuacji, stosując zapis cyfrowy i znaki działań;
  • podaje z pamięci iloczyny w zakresie tabliczki mnożenia; sprawdza wyniki dzielenia za pomocą mnożenia;
  • zapisuje cyframi i odczytuje liczby w zakresie 1000;
  • porównuje dowolne dwie liczby w zakresie 1000 (słownie i z użyciem znaków „<”, „>”, „=”);
  • mierzy i zapisuje wynik pomiaru długości, szerokości i wysokości przedmiotów oraz odległości; posługuje się jednostkami: milimetr, centymetr, metr; wykonuje łatwe obliczenia dotyczące tych miar (bez zamiany jednostek i wyrażeń dwumianowanych w obliczeniach formalnych); używa pojęcia kilometr w sytuacjach życiowych, np. jechaliśmy autobusem 27 kilometrów (bez zamiany na metry);
  • zna będące w obiegu monety i banknot o wartości 10 zł; zna wartość nabywczą monet i radzi sobie w sytuacji kupna i sprzedaży;
  • wykonuje łatwe obliczenia pieniężne (cena, ilość, wartość) i radzi sobie w sytuacjach codziennych wymagających takich umiejętności;
  • rozumie sens kodowania oraz dekodowania informacji; odczytuje uproszczone rysunki, piktogramy, znaki informacyjne i napisy;
  • pisze proste, krótkie zdania: przepisuje,;

Pomoce:

  • pary piktogramów — naklejki:

    walizka droga bilet długość moneta

  • naklejki do tworzenia nowych piktogramów,

  • tabliczki suchościeralne, flamastry,

  • duży karton lub papier.

Przebieg sytuacji dydaktycznej:

  1. Wprowadzamy dzieci w tematykę związaną z rożnymi sposobami podróżowania dawniej i dziś oraz środkami transportu: lądowymi, wodnymi, powietrznymi. Dzieci opowiadają o tych, które najbardziej je interesują, z których najczęściej korzystają oraz też o tych, z których chciałyby kiedyś skorzystać. Poszukują w różnych źródłach informacji o najdawniejszych środkach transportu oraz tych najnowocześniejszych, współczesnych.

  2. Prezentujemy dzieciom opowiadanie zmatematyzowane — „Szkolna wycieczka w góry”.

    Nadeszła ciepła wiosna. W szkole imienia Juliana Tuwima postanowiono zorganizować wycieczkę, bo to najlepsza pora na podziwianie budzącej się do życia przyrody. W wycieczce będą uczestniczyć wszyscy uczniowie szkoły, w której uczy się 623 uczniów oraz nauczyciele — jest ich 48. Wynajęto dwa rodzaje autokarów: w jednym jest 55 miejsc siedzących, a w drugim 47. Wynajęcie jednego większego autokaru kosztuje 120 zł, a mniejszego 80 zł. Ile będzie trzeba wynająć autokarów, aby wszyscy uczniowie i nauczyciele mogli w nich się zmieścić? Zaproponuj swój sposób rozwiązania zadania, pomagając sobie rysunkiem. Oblicz koszt wynajęcia autokarów w Twoim sposobie rozwiązania.

  3. Dzieci zapisują (rysują) na tabliczkach suchościeralnych własne strategie (sposoby) rozwiązania zadania. Następnie łączą się w pary i wyjaśniają sobie zaproponowane sposoby rozwiązania. Sprawdzają wzajemnie poprawność wykonania zadania. Następnie podpisują tabliczki swoimi imionami i urządzają małą wystawę własnych rozwiązań.

    Komentarz:
    Dzieci mogą też zapisywać rozwiązania na karteczkach i przyczepiać blue-tackiem (lub taśmą klejącą) do tablicy lub dużego arkusza papieru pakowego.

  4. Rozdajemy dzieciom zestaw piktogramów — naklejek, które będzie można powiązać z tematyką wcześniej prezentowanego opowiadania o wycieczce w góry, np.

    wagon droga moneta

    Uczniowie dzielą się na 4–osobowe grupy i przygotowują swoje wersje dalszego ciągu opowiadania, inspirując się piktogramami — naklejkami (po jednym zestawie dla każdej grupy, naklejki — piktogramy do ułożenia w grupach w dowolnej kolejności).

    Komentarz:
    W opowiadaniu muszą się pojawić matematyczne zagadki (treści).

  5. Poszczególne grupy prezentują swoje pomysły na dalszy ciąg opowiadania w postaci mini– inscenizacji, a następnie tworzą plakaty z prezentacją. Zadaniem pozostałych dzieci jest zapoznanie się z ich treścią, a następnie układanie różnych pytań do opowiadania. Pytania mogą być zapisane na paskach papieru i przyczepione w widocznym miejscu.

  6. Zabawa w recenzentów — dzieci oglądają propozycje pytań kolegów i zaznaczają zaprojektowanym przez siebie piktogramem te, które najbardziej im się podobają. Dokonują wyboru pytań, które zyskały najwięcej głosów.

  7. Dzieci samodzielnie wybierają z tej puli propozycji po jednym pytaniu i szukają na nie odpowiedzi (rozwiązują zadania).

  8. Na ścianach klasy rozwieszamy arkusze papieru pakowego z przykładowymi rozwiązaniami
    zadania przez dzieci (pytanie + rozwiązanie), podpisane przez autorów.