SCENARIUSZ 4

Anna Pregler

OPOWIADANIE
– CZYLI O PISANIU I CZYTANIU TEKSTÓW,
CZ. II


Cele ogólne w szkole podstawowej:

  • czytanie — rozumiane zarówno jako prosta czynność, jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
  • umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;
  • umiejętność pracy zespołowej;
  • kształcenie umiejętności posługiwania się językiem polskim, w tym dbałość o wzbogacanie
    zasobu słownictwa uczniów.


Cela ogólne na I etapie kształcenia:

  • zapewnienie dziecku przyjaznych, bezpiecznych i zdrowych warunków do nauki i zabawy, działania indywidualnego i zespołowego, rozwijania samodzielności oraz odpowiedzialności za siebie i najbliższe otoczenie, ekspresji plastycznej, muzycznej i ruchowej, aktywności badawczej, a także działalności twórczej;
  • wyposażenie dziecka w umiejętność czytania i pisania, w wiadomości i sprawności matematyczne potrzebne w sytuacjach życiowych i szkolnych oraz przy rozwiązywaniu problemów.


Wymagania szczegółowe:

Uczeń:

  • rozumie sens kodowania oraz dekodowania informacji; odczytuje uproszczone rysunki, piktogramy, znaki informacyjne i napisy;
  • czyta i rozumie teksty przeznaczone dla dzieci na I etapie edukacyjnym i wyciąga z nich wnioski;
  • tworzy wypowiedzi:
    • w formie ustnej i pisemnej: kilkuzdaniową wypowiedź, krótkie opowiadanie i opis, list prywatny, życzenia, zaproszenie;
  • współpracuje z innymi w zabawie, w nauce szkolnej i w sytuacjach życiowych; przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej oraz w świecie dorosłych, grzecznie zwraca się do innych w szkole, w domu i na ulicy.

Pomoce:

  • teksty kilku (połowa liczby grup, na które podzielona zostanie klasa) krótkich wierszy, opowiadań — po 2 kopie każdego z tekstów,
  • kartki — po kilka na grupę,
  • przybory do pisania i rysowania — zestaw dla każdej grupy.

Przebieg sytuacji dydaktycznej:zumieniu znaków:

  1. Dzielimy klasę na grupy 2–4 osobowe (w zależności od stopnia opanowania przez dzieci umiejętności współpracy w zespole).

  2. Każda grupa otrzymuje tekst jednego opowiadania (teksty przydzielamy tak, aby ten sam tekst otrzymały dwie grupy), kartki, przybory do pisania i rysowania.

    Dobrze jest zapamiętać, które dwie grupy dostały takie samo opowiadanie, co ułatwi nam potem wymianę tekstów pomiędzy grupami.

    Komentarz:
    Możemy też wykorzystać teksty wcześniej napisane przez dzieci — opowiadania o swoich przygodach, o przygodach bohatera/bohaterów lektury, napisane z wykorzystaniem podanych wyrazów (np. z trudnościami ortograficznymi); wiersze napisane przez dzieci.

  3. Zadaniem grupy jest przepisanie opowiadania, ale zastępując w nim jak najwięcej słów/wyrażeń znakami. Dzieci same decydują, jak sobie zorganizować pracę (mogą pracować całą grupą nad całym tekstem, mogą podzielić się fragmentami tekstu, mogą wspólnie uzgadniać, które słowa i jak zastąpić znakami, mogą to robić w mniejszych podzespołach lub indywidualnie itp.).

    Przydatne może okazać się powielenie tekstów, aby każdy uczeń w grupie miał swój egzemplarz.

    Zamiast przepisywania teksty można pociąć i w miejsca wybranych wyrazów wkleić rysunki.
  4. Wymieniamy między grupami gotowe pisano–rysowane teksty tak, aby żadna grupa nie otrzymała przekształconego takiego samego opowiadania, nad którym pracowała.

  5. Każda grupa przepisuje otrzymany tekst, ale tym razem używając tylko słów — zastępuje nimi zrobione przez poprzedników rysunki tak, jak je odczytała.

    Zamiast przepisywania tekstu dzieci mogą w grupach uzgodnić znaczenie rysunków i odtworzyć tekst ustnie.

  6. Grupy po kolei prezentują odczytane teksty. Robimy to w takiej kolejności, żeby dwie grupy, które odtwarzały to samo opowiadanie, czytały/opowiadały go jedna po drugiej. Bezpośrednio po prezentacji obu grup możemy odczytać oryginalny tekst.

  7. Porównujemy pary tych samych opowiadań zapisanych słownie–obrazkowo przez dwie grupy.
    Możemy, np. porównać te same fragmenty, zobaczyć które wyrazy i w jaki sposób zostały zamienione na rysunki (piktogramy), jaki to miało wpływ na późniejsze odczytanie tekstów przez innych.
  8. Podsumowanie (przykładowe pytania):
    ✓ Co było dla was najciekawsze podczas wykonywaniu tego zadania? Dlaczego?
    ✓ Co było najbardziej zaskakujące przy porównaniu tekstów opowiadań odtworzonych z zapisu
    rysunkowego przez dwie grupy? Dlaczego?
    ✓ Co było najbardziej zaskakujące przy porównaniu opowiadania odtworzonego
    z tekstu z obrazkami i oryginalnego? Dlaczego?
    ✓ Jak zmieniły się te opowiadania? Dlaczego tak się stało?
    ✓ Co najbardziej utrudniało, a co ułatwiało odczytanie opowiadania ze znakami?
    ✓ Co można by zmienić, żeby można było lepiej odtworzyć tekst opowiadania?

    Jeżeli dzieci same rozpoczną rozmowę o realizacji zadania lub same zaczną zadawać pytania, należy pozwolić im prowadzić rozmowę według ich pomysłu.

ZAŁĄCZNIK

Spis przykładowych utworów literackich do wykorzystania w scenariuszu: