SCENARIUSZ 2

Anna Pregler

OPOWIADANIE
– CZYLI O PISANIU I CZYTANIU TEKSTÓW,
CZ. I


Cele ogólne w szkole podstawowej:

  • czytanie — rozumiane zarówno jako prosta czynność, jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
  • myślenie matematyczne — umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
  • umiejętność pracy zespołowej;
  • kształcenie umiejętności posługiwania się językiem polskim, w tym dbałość o wzbogacanie zasobu słownictwa uczniów.


Cele ogólne — matematyka:

  • Wykorzystanie i tworzenie informacji.
    Uczeń interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, liczbowe, graficzne, rozumie i interpretuje odpowiednie pojęcia matematyczne, zna podstawową terminologię, formułuje odpowiedzi i prawidłowo zapisuje wyniki.
  • Rozumowanie i tworzenie strategii.
    Uczeń prowadzi proste rozumowanie składające się z niewielkiej liczby kroków, ustala kolejność czynności (w tym obliczeń) prowadzących do rozwiązania problemu, potrafi wyciągnąć wnioski z kilku informacji podanych w różnej postaci.


Wymagania szczegółowe:

  • Zadania tekstowe. Uczeń:
    • ƒƒczyta ze zrozumieniem prosty tekst zawierający informacje liczbowe;
    • wykonuje wstępne czynności ułatwiające rozwiązanie zadania, w tym rysunek pomocniczy lub wygodne dla niego zapisanie informacji i danych z treści zadania;
    • dostrzega zależności między podanymi informacjami.


Pomoce:

• piktogramy demonstracyjne ( do wydruku), np.:


kaczka.png rodzina.png suchy.png brzeg.png
lub
malina.png statek.png oddzielnie.png żeton.png


• kartki i przybory do pisania dla każdej grupy,
• prezentacja (do ewentualnego wykorzystania).



Przebieg sytuacji dydaktycznej:

  1. Dzielimy uczniów na grupy 2–4 osobowe (w zależności od stopnia opanowania przez nich
    umiejętności współpracy w zespole).

    Komentarz
    Uczniowie (wszyscy lub niektórzy) mogą zadanie wykonywać także pojedynczo — takie rozwiązanie może wynikać z doświadczeń nauczyciela lub pojawić się w trakcie realizacji zadania.
  2. Umieszczamy na tablicy 4 duże piktogramy lub wyświetlamy je z prezentacji.

    Mogą to być zaprezentowane powyżej zestawy piktogramów lub inne. Zestaw powinien spełniać zasadę, że zaczyna się od piktogramu jednoznacznego do odczytania, a kończy na znaku najbardziej niejednoznacznym.

    W zależności od poziomu zaawansowania uczniów w tworzeniu opowiadań możemy posłużyć się mniejszą lub większą liczbą piktogramów (przykłady różnych zestawów znajdują się w prezentacji).

  3. Każda grupa układa opowiadanie, w którym wykorzystane zostaną wyrazy/zwroty odczytane z piktogramów.

    Zachęćmy uczniów, aby postarali się napisać jak najciekawsze teksty, żeby pojawiły się w nich pomysły, na jakie nikt inny nie wpadł.

    Ważne, aby uczniowie sami nadawali znaczenie poszczególnym piktogramom. Jeżeli zapytają, co znaczy dany piktogram, powinniśmy odpowiedzieć, że w ich opowiadaniu będzie on miał takie znaczenie, jakie odczytała grupa.

    Jeżeli uczniowie pytają, czy w opowiadaniu mogą pojawiać się inne postaci, sytuacje, obiekty niż są w zestawie — odpowiadamy, że tak.

    Jeżeli uczniowie dobrze radzą sobie z tego typu zadaniami, możemy wprowadzić warunek, żeby piktogramy występowały w opowiadaniu w takiej kolejności, w jakiej zostały umieszczone na tablicy.

  4. Odczytujemy opowiadania wszystkich grup (może to zrobić nauczyciel, wybrane osoby z grupy; teksty mogą zostać wywieszone lub grupy mogą się nimi wymieniać) — prosimy, aby podczas słuchania/czytania pozostałe grupy zwróciły uwagę, czy w opowiadaniu zostały wykorzystane wszystkie piktogramy.

  5. Rozmawiamy na temat realizacji postawionego zadania (przykładowe pytania):
    ✓Co było dla was najciekawsze podczas wykonywania tego zadania? Dlaczego?
    ✓ Czy zawsze łatwo było sprawdzić, czy zostały wykorzystane wszystkie znaczki?
    ✓Dlaczego tak się działo?
    ✓ Czy wszystkie grupy tak samo odczytały wszystkie piktogramy?
    ✓ Dlaczego tak się stało?

    Możemy zapisać pod poszczególnymi piktogramami wyrazy/zwroty, które zostały użyte przez poszczególne grupy, a potem dopisać znaczenia, które przypisali piktogramom ich autorzy (zestaw I: kaczka, bieg, zimno, brzeg; zestaw II: malina, śpiew, zmiana, związek).

  6. Podsumowujemy nasze doświadczenia związane z posługiwaniem się piktogramami (przykładowe pytania):
    ✓Gdzie spotykamy się z przekazywaniem informacji za pomocą piktogramów?
    ✓Czy te piktogramy są łatwe do odczytania, czy trudne?
    ✓Gdzie spotykamy piktogramy łatwe do odczytania?
    ✓Dlaczego w tych przypadkach zostały użyte takie piktogramy?
    ✓Czy zdarza się, że tylko niektórzy potrafią odczytać piktogramy?
    ✓Kiedy tak się dzieje?
    ✓Jakie znamy przykłady piktogramów, gdzie ludzie umówili się, co one będą oznaczać? Dlaczego musieli umówić się?
    ✓Dlaczego ludzie posługują się takim sposobem przekazywania informacji?

    Jeżeli uczniowie sami rozpoczną rozmowę o realizacji zadania lub sami zaczną zadawać pytania, należy pozwolić im prowadzić rozmowę według ich pomysłu.

    Możemy powtórzyć po jakimś czasie pisanie opowiadania, ale np. ograniczając liczbę piktogramów do dwóch (np. jeden jednoznaczny do odczytania, drugi pozwalający na różne interpretacje lub dwa niejednoznaczne — przykłady znajdują się w prezentacji).

    Można też zaproponować grupom (uczniom) przygotowanie zestawu piktogramów dla innej grupy (koleżanki, kolegi). Po napisaniu opowiadań można porozmawiać o tym, jak wyobrażały sobie opowiadanie osoby dobierające zestaw piktogramów, a jaki powstał tekst napisany przez kogoś innego.