|
|
SCENARIUSZ 3
Anna Pregler
OPOWIADANIE
– CZYLI O PISANIU I CZYTANIU TEKSTÓW,
CZ. I
Cele ogólne w szkole podstawowej:
- czytanie — rozumiane zarówno jako prosta czynność, jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
- umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;
- umiejętność pracy zespołowej;
- kształcenie umiejętności posługiwania się językiem polskim, w tym dbałość o wzbogacanie
zasobu słownictwa uczniów.
Cela ogólne na I etapie kształcenia:
- zapewnienie dziecku przyjaznych, bezpiecznych i zdrowych warunków do nauki i zabawy, działania indywidualnego i zespołowego, rozwijania samodzielności oraz odpowiedzialności za siebie i najbliższe otoczenie, ekspresji plastycznej, muzycznej i ruchowej, aktywności badawczej, a także działalności twórczej;
- wyposażenie dziecka w umiejętność czytania i pisania, w wiadomości i sprawności matematyczne potrzebne w sytuacjach życiowych i szkolnych oraz przy rozwiązywaniu problemów.
Wymagania szczegółowe:
Uczeń:
- rozumie sens kodowania oraz dekodowania informacji; odczytuje uproszczone rysunki, piktogramy, znaki informacyjne i napisy;
- czyta i rozumie teksty przeznaczone dla dzieci na I etapie edukacyjnym i wyciąga z nich wnioski;
- tworzy wypowiedzi:
- w formie ustnej i pisemnej: kilkuzdaniową wypowiedź, krótkie opowiadanie i opis, list prywatny, życzenia, zaproszenie;
- współpracuje z innymi w zabawie, w nauce szkolnej i w sytuacjach życiowych; przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej oraz w świecie dorosłych, grzecznie zwraca się do innych w szkole, w domu i na ulicy.
Pomoce:
- piktogramy demonstracyjne, np.:
   
lub
   
- kartki i przybory do pisania dla każdej grupy,
- prezentacja (do ewentualnego wykorzystania).
Przebieg sytuacji dydaktycznej:
- Dzielimy klasę na grupy 2–4 osobowe (w zależności od stopnia opanowania przez dzieci umiejętności współpracy w zespole).
Komentarz:
Dzieci (wszystkie lub niektóre) mogą zadanie wykonywać także pojedynczo — takie rozwiązanie
może wynikać z doświadczeń nauczyciela lub pojawić się w trakcie realizacji zadania.
- Umieszczamy na tablicy 4 duże piktogramy.
Mogą to być zaprezentowane powyżej zestawy znaków lub inne. Zestaw powinien spełniać zasadę, że zaczyna się od znaku jednoznacznego do odczytania, a kończy na znaku najbardziej niejednoznacznym.
W zależności od poziomu zaawansowania klasy w tworzeniu opowiadań możemy posłużyć się mniejszą albo większą liczbą znaków (przykłady różnych zestawów znajdują się w prezentacji).
- Każda grupa układa opowiadanie, w którym wykorzystane zostaną wyrazy/zwroty odczytane ze znaków.
Zachęćmy dzieci, aby postarały się napisać jak najciekawsze teksty, żeby pojawiły się w nich pomysły, na jakie nikt inny nie wpadł.
Ważne, aby dzieci same nadawały znaczenie poszczególnym znakom. Jeżeli zapytają, co znaczy dany znak, powinniśmy odpowiedzieć, że w ich opowiadaniu będzie on miał takie znaczenie, jakie odczytała grupa.
Jeżeli dzieci pytają, czy w opowiadaniu mogą pojawiać się inne postaci, sytuacje, obiekty niż są w zestawie — odpowiadamy, że tak.
Jeżeli dzieci dobrze radzą sobie z tego typu zadaniami, możemy wprowadzić warunek, żeby znaki występowały w opowiadaniu w takiej kolejności, w jakiej zostały umieszczone na tablicy.
Komentarz:
W początkowym etapie rozwijania uczniowskich umiejętności pisania i czytania można zrezygnować z zapisywania i odczytywania opowiadań — w kolejnym etapie wybrana osoba z grupy opowie jego treść klasie. Można też wykorzystać zestawy piktogramów (przykłady w przentacji) do układania, zapisywania i odczytywania zdań.
- Odczytujemy opowiadania wszystkich grup (może to zrobić nauczyciel, wybrane osoby z grupy; teksty mogą zostać wywieszone lub grupy mogą się nimi wymieniać) — prosimy, aby podczas słuchania/czytania pozostałe grupy zwróciły uwagę, czy w opowiadaniu zostały wykorzystane wszystkie znaki.
- Rozmawiamy na temat realizacji postawionego zadania (przykładowe pytania):
✓ Co było dla was najciekawsze podczas wykonywania tego zadania? Dlaczego?
✓ Czy zawsze łatwo było sprawdzić, czy zostały wykorzystane wszystkie znaki?
✓ Dlaczego tak się działo?
✓ Czy wszystkie grupy tak samo odczytały wszystkie znaki?
✓ Dlaczego tak się stało?
Możemy zapisać pod poszczególnymi piktogramami wyrazy/zwroty, które zostały użyte przez poszczególne grupy, a potem dopisać znaczenia, które przypisali piktogramom ich autorzy (I zestaw: kaczka, rodzina, brzeg, suchy; II zestaw: malina, statek, osobno, jedność).
- Podsumowujemy nasze doświadczenia związane z posługiwaniem się znakami (przykładowe
pytania):
✓ Gdzie spotykamy się z przekazywaniem informacji za pomocą znaków?
✓ Czy te znaki są łatwe do odczytania, czy trudne?
✓ Gdzie spotykamy znaki łatwe do odczytania?
✓ Dlaczego w tych przypadkach zostały użyte takie znaki?
✓ Czy zdarza się, że tylko niektórzy potrafią odczytać znaki?
✓ Kiedy tak się dzieje?
✓ Jakie znamy przykłady znaków, gdzie ludzie umówili się, co one będą oznaczać?
Dlaczego musieli umówić się?
✓ Dlaczego ludzie posługują się takim sposobem przekazywania informacji?
Jeżeli dzieci same rozpoczną rozmowę o realizacji zadania lub same zaczną zadawać pytania, należy pozwolić im prowadzić rozmowę według ich pomysłu.
Możemy powtórzyć po jakimś czasie pisanie opowiadania, ale np. ograniczając liczbę obrazków do dwóch (np. jeden jednoznaczny do odczytania, drugi pozwalający na różne interpretacje lub dwa niejednoznaczne).
Można też zaproponować grupom (uczniom) przygotowanie zestawu piktogramów dla innej grupy (koleżanki, kolegi). Po napisaniu opowiadań można porozmawiać o tym, jak wyobrażały sobie opowiadanie osoby dobierające zestaw piktogramów, a jaki powstał tekst napisany przez kogoś innego.
Komentarz:
Zestaw znaków może posłużyć też do stworzenia przez dzieci książeczek, komiksów, scenariuszy
inscenizacji, itp.
|
|
